Skip to content
Call 0248506613 Whatsapp 0208930787

BECE Ga 2018 Past Questions – Papers 2 & 1

June 2018
Ghanaian Language & Culture

(Ga) 2

PAPER 2
ESSAY [1 hour]

PART I
COMPOSITION [30 marks]

1. Ha sanebimɔi nɛɛ ateŋ ekome pɛ hetoo. Oniŋmaa lɛ ashɛ wiemɔkulibii 150.

(i) Mɛni nitsumɔ obaasumɔ ni otsu wɔsɛɛ?
(ii) Ŋmaa wolo oyaha onaanyo ko ni ogba lɛ bɔ ni obaaye afi nɛɛ Blonya lɛ oha.
(iii) Ŋmaa otsɔɔlɔ ni osumɔɔ esane waa lɛ he sane.
(iv) Onaanyo ni osumɔɔ esane waa ke bo nii nyɛsɛɛ nɛɛ. Ŋmaa he nɔ ko otsɔɔ.

PART II
COMPREHENSION

[10 marks]

2. Gbi ko lɛ, ayɛmfro ko tee shia ni tsa a amɛshia nɔ lɛ akɛ eyaaje la. Mɔ ko bɛ shia lɛ mli ja abifao ko ni ka saa nɔ. Ayɛmfro lɛ na kpiŋloo ko ni aatsukɔ yɛ la nɔ. Ekwɛ ehe ni enaaa mɔ ko lɛ, ekɔ kpiŋloo lɛ shwuɔ kome ni ekpe. Loo lɛ ŋɔɔ enaa waa hewɔ lɛ ekɔ ekroko ni ekɛto yɛ emama lɛ mli. Ejie la lɛ eko kɛtee shiaa.

Ni abifao lɛ mami ku esɛɛ eba pɛ ni ebi akɛ “namɔ ebaju miloo lɛ eko?” ni ebifao lɛ kɛɛ emami nɔ ni tee nɔ lɛ fɛɛ.

Oya ni yoo lɛ tee ayɛmfro lɛ shia kɛ bolɔmɔ. Nɔŋŋ ni mɛi fɛɛ bɔi bolɔmɔ kɛ dɛŋtwaa “julɔ oo ! Ayɛmfro lɛ werɛ ho ehe ni ejo foi eyasɛŋ ehe.

Naa Nyɔŋmɔ nu nɛkɛ awerɛho sane nɛɛ ni enu heguɔgbee saji ni abifabii lɛ wieɔ kɛ bɔ ni amɛkɛ naagbai baa haa amɛfɔlɔi. Eto eyiŋ akɛ ebaaka ni abifabii akpa wiemɔ. Enɛ hewɔ lɛ ekɛ kakla folɔ yɛlɛ bibii ni ekɛwo abifabii lɛ asɛŋ. Kɛjɛ no sɛe lɛ, abifao ni afɔ lɛ nyɛɛɛ ewie dɔŋŋ. Be fɛɛ be ni abifao lɛ aaabɔ mɔdɛŋ akɛ ebaawie lɛ, nɔ ko yɛŋ jeɔ esɛŋ kɛbaa. Kɛ amɛdara ni amɛhiɛ tserɛ amɛ lɛ, nii yɛŋ lɛ fɛɛ jeɔ amɛseŋ ni amɛbɔiɔ wiemɔ fiofio.

Naagbee lɛ, kɛji amɛdara ni amɛhiɛ tserɛ amɛ bɔ ni sa lɛ, nii yɛji lɛ ejɛɛɛ amɛdaŋdɔŋŋ. Nɛkɛ bei amli lɛ, amɛnyɛɔ amɛwieɔ.

(a) Mɛni hewɔ ni ayɛmfro lɛ tee enaanyo lɛ shia lɛ ?

(b) Nɛgbɛ abifao lɛ yɔɔ nakai gbee lɛ ?

(c) Mɛni ayɛmfro lɛ fee yɛ enaanyo lɛ shia ?

(d) Be ni abifao lɛ mami ba lɛ, mɛni ba?

(e) Mɛni hewɔ ni abifao lɛ mami kɛɛ mɛi lɛ nɔ ni ayɛmfro lɛ fee lɛ?

(f) Te Naa Nyɔŋmɔ fee tɛŋŋ emɔ sane lɛ naa lɛ?

(g) Namɔ ji mɔ ni Naa Nyɔŋmɔ shwa waa yɛ sane lɛ mli lɛ?

(h) Te Naa Nyɔŋmɔ na ayɛmfro lɛ gbele lɛ tɛŋŋ”

(i) Ha wiemɔ kroko ni baanyɛ edamɔ shi eha Heguagbee wiemɔ

(j) Wo sane ni okane lɛ gbɛi. Gbɛi lɛ akafa fe wiemɔkulibii kpawo.

PART III
LEXIS AND STRUCTURE

3. Ha sanebimɔi ni yɔɔ biɛ lɛ fɛɛ hetoo

Kɛ najiaŋgbɛi ni sa awo wiemɔi ni afolɔ amɛshishi yɛ saji lɛ amli lɛ.
(a) Nanemɛi ji Kofi kɛ Ama.
(b) Nuu lɛ kɛ woji lɛ ha Oko kɛ Tawia.
(c) Lamle kɛ mi tee jara lɛ nɔ.
(d) Ekɛ woji lɛ ha tsɔɔlɔ lɛ.
(e) Kofi nyɛmiyoo lɛ yɛ nii waa.

Tsɔɔmɔ wiemɔweku mli ni wiemɔ ni afolɔ amɛshishi lɛ yɔɔ.
(f) Amɛba biɛ leebi nɛɛ.
(g) Nuu onukpa lɛ nyiɛ oyayai.
(h) Oblanyo nɛɛ wieɔ tsɔ.
(i) Nikaselɔ fɛɛ nikaselɔ aba sukuu wɔ.
(j) Tsotsoo kɛ Oboshi tsu nitsumɔlɛ jogbaŋŋ.

Ŋmalamɔ wiemɔ ni kɛ wiemɔkulibii ni afolɔ amɛshishi lɛ shiɔ koŋ.
(k) Okwaafonyo lɛ ha mi maŋo agbo.
(l) Onukpai komɛi sumsɔɔ tsofa ni joo.
(m) Shikatsɛmɛ pii yɛ nakai maŋ bibioo lɛ mli.
(n) Mɛi pii yɛ okwaayeli he miishɛɛ.
(o) Oblayei nee tsuɔ nii waa.

Ŋmalamɔ Tsalɔi ni yɔɔ saji muji nɛɛ amli lɛ
(p) Kofi kɛ Ama ye niyenii lɛ fɛɛ.
(q) Eba shia lɛ shi enaaa mi.
(r) Mimami waa mɛi ejaakɛ eyɛ shika.
(s) Eyeee niyenii lɛ tsɛbelɛ hɔmɔ miiye lɛ.
(t) Ani obaaye fufui loo banku?

END OF PAPER 2 (ESSAY)


June 2018
Ghanaian Language & Culture –
(Ga) 1

PAPER 1
45 minutes

PART 1
Answer all the questions
Gbee wiemɔmuji lɛ ateŋ eko fɛɛ eko naa kɛ hetoo ni ja fe fɛɛ.

1. Aŋaa Maŋtsɛ akɛ…..
A. ojekoo
B. ŋnaokoo
C. ha manye
D. omaŋ nii

2. Aŋaa yoo ni efɔ eŋmɔŋ akɛ
A. ha fɔmɔ aba
B. kpoo o
C. onine nɔ ayilɔ
D. oshwie

3. Gamɛi asateŋ lɛ leebi ŋamɔ ji
A. aekoo
B. ŋnaokoo
C. oshwie
D. ojekoo

4. Astɛɔ bii enyɔ bi afɔ amɛ shi kome akɛ………
A. haaji
B. awusai
C. kromɔbii
D. gbobalɔi

5. Afɔ Ajete Samsam Soo, no hewɔ lɛ egbi gbɛi ji…..
A. Kojo
B. Kwao
C. Kwami
D. Kwaku

6. Aŋaaa mɔ kɛji aaya
A. faaŋ
B. jaanɔ
C. ŋshɔnaa
D. niiasɛɛ

7. Ajieee waonaa gbɛkɛ, no lɛ mɔ lɛ
A. baawɔlɔ kɔŋkɔŋ
B. baaye ohia
C. baahiɛ ehe efolo
D. baagbo trukaa

8. Onyɛmi yoo wu feɔ
A. onanehenyo
B. oshabi
C. oshaanuu
D. onikulafo

9. Otsɛ Ataa kɛ Onyɛ Awo ji
A. ofɔlɔi
B. ohetafalɔi
C. onabi
D. onyɛmimɛi

10. Namɔ wieɔ maŋtsɛ naa yɛ
A. Maŋkralo
B. Maŋnyɛ
C. Otsaamɛ
D. Shipi

11. Namɔtswaa shi kɛji Gamɛi ekpe?
A. Asafoatse
B. Maŋkralo
C. Shipi
D. Wulɔmɔ

12. Mɛni okadi akɛyoɔ maŋtsɛ”
A. Abakle
B. Adiagba
C. Afliŋ
D. Shishεi

13. Mɛni ajenu henɔ ji koklolonto lɛ egbee jɔɔŋ
A. Susumɔ kɛ tsɔɔmɔ
B. Naaŋmɔlɔ woo
C. Plasheele
D. Hefɛɔyeli

14. Mɔ ko kɛ ebɛku etsɔɔɔ……awe
A. efɔlɔi
B. onukpai
C. ewekumɛi
D. etsɛmɛi

15. Too gbonyo sheee…….gbeyei
A. lema
B. adida
C. gbele
D. kakla

16. Mɛni wiemɔ akɛgbeɔ adesatamɔ naa?
A. Mikɛta nyɛtoi asɛɛ
B. Ha onaa oya
C. Bɔ ni fee ni nilee gbɛ shwa
D. Nakai gbi lɛ miyɛ jɛ

17. Namɔ abuɔ lɛ hiɛtsɛlɛlɔ yɛ adesatamɔ mli?
A. Tsiɛ Anaanu
B. Yawa
C. Kwakute
D. Alɔnte

18. ….., ji Gamɛi afi ni amɛshwɛɛε he kwraa
A. Blonya
B. Hɔmɔwɔ
C. Sisatsɛmɔ
D. Yesu Amanehulu

19. Aŋlɔmɛi afi ni amɛyeɔ ji
A. Asafotufiam
B. Bakatue
C. Hogbɛtsotso
D. Damba

20. Shiŋkpabii hu shwɛεɛ……..he kwraa
A. Afashɛ
B. Kwasidae
C. Kundum
D. Aboatsiri

21. Gamɛi afi ni amɛkaneɔ lɛ feɔ nyɔji……
A. nyɔŋma kɛ ekome
B. ŋyɔŋma kɛ etɛ
C. ŋyɔŋma kɛ enyɔ
D. ŋyɔŋma kɛ ejwɛ

22. Gamɛi klɛŋklɛŋ nyɔɔŋ yɛ afi lɛ mli ji……..
A. Aharabata
B. Gbo
C. Oflɔ
D. Manyawale

23. Mɛni kusum afeɔ ahaa Ga fɔmɔbi nuu”
A. nitsumɔ kasemɔ
B. fiafeemɔ
C. gbɛbaa
D. butrumwɔɔ

24. Mɛni okadi akɛyoɔ gbobalɔ?
A. gbɛbaa
B. tsi
C. otsaamɛtso
D. yishɛɛ

25. Nyɔɔŋ ko gbɛi ji Otsokrikri ejaakɛ…….
A. fɛi yeɔ
B. nugbɔ nɛɔ
C. hulu tsoɔ
D. ŋshɔ ŋmɛɔ

26. Nyɔɔŋ ko nɔ ni abɛii baa waa gbɛi ji……….
A. Agbiɛnaa
B. Afuabe
C. Abɛibe
D. Aharabata

27. Ŋulami ko gbɛi nɛ, eyɛ ŋulami bibii etɛ yɛ ehewɔ
A. Alemle
B. Otukwajaŋ
C. Oflɔ
D. Antɔŋ

28. Mɔ ko kɛ shwuɔ yeee….
A. naamɔ
B. nitusmɔ
C. nikwɛmɔ
D. fɛo

29. Anuuu nu atooo……………
A. wɔ
B. Aharabata
C. tsofa
D. Sohaa

30. Kɛji efi gbee lɛ ………..jwɛi
A. ekpeɔ
B. emiɔ
C. etaoɔ
D. ehoɔ

31. Mɛɛ maŋtsɛ ni kulɛ enyiɛ Gamɛi ahiɛ kɛbaa shi ebanyɔ yɛ gbɛ lɛ nɔ lɛ?
A. Nii Ofori Tibo
B. Nii Okaikoi
C. Nii Ayi Kushi
D. Nii Ayikuma Tieku

32. Maŋtsɛ ni eyatswa Katamanso Ta (1826) ni eye kunim ji ………
A. Nii Adama Akwaja
B. Nii Taki Obli
C. Nii Taki Kɔme II
D. Nii Taki Kɔme I

33. Mɛɛ maŋtsɛ kpee Awutu maŋtsɛ biyoo Dede Akaibi akɛ eŋa?
A. Nii Okaikoi
B. Nii Amah
C. Owula Mampɔŋ Okai
D. Nii Ashaŋmɔ

34. Mantsɛ ni awo lɛ ayato Elmina ejaakɛ ekplɛɛɛ ni Blɔfo aye maŋbii atoo ji ….. (1875)
A. Nii Taki Tawia I
B. Nii Taki Kɔme I
C. Nii Taki Obli
D. Nii Tɛiko Tsuru

35. Awula Dedei wu nyɛmiyoo feɔ
A. ebienyɛ
B. ewuyoo
C. eshaayoo
D. ekurafo

36. Nuu ni fɔ mitsɛ pap feɔ mi
A. Nana shishiu
B. Nana kansoa
C. Nana dadao
D. Nana muu

37. Te nibii nɛɛ ateŋ nɔ ni haa gbala ko sɔɔ lɛ?
A. subaŋ kpakpa
B. ajwamaŋbɔɔ
C. suu
D. juu

38. Klɛŋklɛŋ kusum ni nuu tsuɔ kɛji eetao ŋa ji ………
A. ebiɔ yoo lɛ suɔmɔ
B. efaa daa
C. eshiɔ agbe
D. ekeɔ yoo lɛ nii

39. Ayeee yɛlɛ naa yɛ ………..
A. kpo nɔ
B. su mli
C. ŋa mli
D. maŋ mli

40. Shibaa ji kusum ni tsɔɔ akɛ
A. abaana loo
B. afeee hoo
C. ŋshɔ wuji ajamɔ
D. ahu ŋmaa ŋmɔ mli

END OF PAPER 1 (OBJECTIVE)

Click on any button below ↓ to share with your friends

This Post Has 0 Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Cart
Back To Top
Shopping cart0
There are no products in the cart!
Continue shopping
0